دانلود مقاله رابطه خوش بینی از دیدگاه اسلام با افکار اضطرابی و افکار فراشناختی نگرانی (فرانگرانی) فایل ورد (word) دارای 9 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد دانلود مقاله رابطه خوش بینی از دیدگاه اسلام با افکار اضطرابی و افکار فراشناختی نگرانی (فرانگرانی) فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی دانلود مقاله رابطه خوش بینی از دیدگاه اسلام با افکار اضطرابی و افکار فراشناختی نگرانی (فرانگرانی) فایل ورد (word) ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن دانلود مقاله رابطه خوش بینی از دیدگاه اسلام با افکار اضطرابی و افکار فراشناختی نگرانی (فرانگرانی) فایل ورد (word) :
مقدمه
»خوشبینی« یکی از مفاهیم روانشناسی مثبت است که مطالعات متعددی در مورد آن انجام شده اسـت. اما عمده این پژوهشها تحت عنوان »خوشبینی سرشتی« در چارچوب نظریه انتظار ـ ارزش ( Carver (& Scheier, 2002, p. 231، یا تحت عنوان »خوشبینی آموختهشده« در قالب نظریه اسـناد (سـلیگمن و همکاران، 1996، ص (72 انجام شده است و یک مطالعه نیز با تأکید بر آمـوزههـای اسـلامی صـورت گرفته است (نوری و سقایبیریا، .(1388 اما تحلیل مفهـوم خـوشبینـی نشـان مـیدهـد کـه باورهـا و فرایندهای فراشناختی در شکلگیری و تداوم آن نقش اساسی دارند. شایسته است این مفهوم با رویکـرد فراشناختی نیز مورد مطالعه قرار گیرد. در این مقاله، بـه زمینـههـای ارتبـاط خـوشبینـی بـا فراینـدها و باورهای فراشناختی اشاره خواهد شد.
در چارچوب نظریات فراشناختی، تاکنون مدل نظری خاصی در مـورد خـوشبینـی مشـاهده نشـده است. یکی از مدلهای فراشناختی، که میتوان خوشبینی را در چـارچوب آن مـورد مطالعـه قـرار داد، »الگوی کنش اجرایی خودنظم جویی« است. این مدل بهمنظور تبیین اختلالات هیجانی ارائه شده اسـت. در این مدل، نظریه طرحواره بک، رفتار شناختی خودنظم جویی (سایبرنتیک) و تحقیقات تجربی، کـه در قالب پردازش اطلاعات انجام میپذیرند، تلفیق شدهاند .(Wells & Matthews, 1996, p. 881) این نظریه، بـا توجه به خلأ موجود در نظریه طرحواره ارائه شده است؛ زیرا در نظریه طرحـواره شـناختهـا بـهعنـوان اطلاعات اخباری ثابت در نظر گرفته میشوند. هرگاه این اطلاعات اخباری غلط باشند، اخـتلال در فـرد شکل میگیرد. فرد زمانی درمان میشود که این شناختها تصحیح شوند و در جریان درمان تغییر یابنـد. اما ولز و متیوس معتقدند که این اطلاعات ثابت نیستند، بلکه در زیربنای آنها طرح پـردازش وجـود دارد که این اطلاعات نتیجه آن پردازشهای معیوب است. بنابراین، اگر بخواهیم اختلالات درمان شـود، بایـد طرحهای پردازش معیوب اصلاح شوند (ولز، 2000، ص .(15 در مدل »کنش اجرایی خودنظـمجـویی«، تعاملات علّی دو جانبه بین باورهای فرد نسـبت بـه خـود، فراشـناختهـا، کنتـرل و سـوگیری توجـه،
پردازش »روی خط« اطلاعات و خودنظمجویی مدنظر قرار گرفته شده است. این مدل، دارای سه سـطح پردازش است.
سطح اول، پردازشی است که توسط محرکهای خارجی برانگیختـه مـیشـود و تـا حـدود زیـادی خارج از دانش آگاهانه ما و بیشتر بهصورت بازتابی انجام میپذیرد. هرچنـد ایـن پـردازش، انعکاسـی و بازتابی است، اما نتیجه تولیدات آن بهصورت یک گزارش به آگاهی راه مییابد.
رابطه خوشبینی از دیدگاه اسلام با افکار اضطرابی و افکار فراشناختی نگرانی (فرانگرانی) 56
سطح دوم، یک سطح پردازش کنترل شده و »روی خط« اسـت کـه در ایـن سـطح فـرد بـهصـورت آگاهانه تفکرات و پردازشهای خود را ارزیابی میکند. همچنین راهبردهـای مقابلـه و رفتارهـایی کـه از این پردازش ناشی میشوند، بهصورت آگاهانه مورد ارزیابی قرار میگیرند.
سطح سوم، باورهای فراشناختی و دانشی که فـرد نسـبت بـه خـود و شـناختهـای خـود دارد، در حافظه بلندمدت قرار دارنـد. ایـن فراشـناختهـا و باورهـا، هنگـام پـردازش سـطح دوم فعـال شـده و فرایندهای پردازش سطح دوم را تحت تأثیر قرار میدهد. بنابراین، سـطح دوم نمـیتوانـد مسـتقل عمـل کند و تحت تأثیر فعال شدن سطح سوم قرار میگیرد .(Wells & Matthews, 1996, p. 881) به نظر ولز، این ساختار سه سطحی تمام دامنه پردازش فرد را شامل میشود، اما شـیوههـا و شـکلبنـدیهـای پـردازش تفاوت میکند. مفهوم »شیوه«، به دیدگاه فرد در مورد افکار و باورهـایش اشـاره دارد. دو شـیوه عینـی و فراشناختی وجود دارد؛ در شیوه عینی افکار و ادراکات فـرد از وقـایع بـدون اینکـه مـورد ارزیـابی قـرار گیرند، بهعنوان نشاندهنده وقایع پذیرفته مـیشـوند. در شـیوه فراشـناختی فـرد از افکـار خـود فاصـله میگیرد و قادر است افکار و ادراکات خود را مورد ارزیابی قرار دهد. اما شکلبندیها بـه نحـوه ارتبـاط رویدادها، سطوح مختلف پردازش، باورهای خود و فراشناختها اشاره دارد (ولز، 2000، ص .(16
براساس این دیدگاه، میتوان مفهوم »خوشبینی« را مـورد مطالعـه قـرار داد؛ زیـرا در ماهیـت سـازه خوشبینی و فرایندهای فراشناختی مدیریت »توجه« نقش اساسـی دارد. درواقـع، مفهـوم »توجـه« نقطـه اتصال »اندیشههای اسلامی« با مفاهیم »خوشبینی« و »فراشناخت« است. از یکسـو، در منـابع اسـلامی، آموزههای متعددی وجود دارد که انسان را برمیانگیزد بهصـورت آگاهانـه و هشـیارانه »توجـه« خـود را مدیریت کند. »عدم توجه« به برخی امور مورد تأکید اسلام است. بـرای مثـال، نادیـده گـرفتن خطاهـای دیگران، بیتوجهی به عیوب دیگران، عدم توجه به کاستیهای زندگی، عدم توجه بصـری بـه نـامحرم و مانند آنها در منابع اسلامی مورد تأکید قرار گرفتهاند. همچنین از »توجه کردن« به برخی امور، مثل توجـه به نعمتهای خداوند، امکانات، توانمندیهـا، صـفات و خصـایص مثبـت دیگـران، توجـه بـه حضـور خداوند، توجه به نشانههای خداوند در عالم خلقت توصیه شده است. آیات و روایات تأکیـد دارنـد کـه افراد بهصورت آگاهانه به این امور و مانند آن »توجه« نمایند.
از سوی دیگر، فرایند »توجه« در مفهوم خوشبینی نیـز نقـش اساسـی دارد. در مفهـوم خـوشبینـی اسلامی، »توجه« یکی از مؤلفههـای اساسـی آن اسـت. در بررسـی رابطـه بـین خـوشبینـی سرشـتی و خوشبینی از دیدگاه اسلام، توجه بهعنوان یکی از مؤلفههای خوشبینـی اسـلامی، بـیش از مؤلفـههـای
66 ، سال ششم، شماره چهارم، زمستان 2931
دیگر هم با خوشبینی سرشتی و هم با خوشبینی اسلامی رابطه مثبت و قـویتـری نشـان داد (نـوری، جانبزرگی و سقایبیریا، .(1388 همچنین مفهوم »توجه« در نظریه فراشناختی نیز جایگـاه مهمـی دارد. براساس این دیدگاه، فرایند »سوگیری توجه« تحت تأثیر فراشناختها و »دانشخود« موجـود در حافظـه بلندمدت قرار دارد .(Cisler & Koster, 2010, p. 203) در مورد خوشبینـی نیـز »دانـشخـود« موجـود در حافظه بلندمدت نقش مؤثر ایفا نموده و فرد با توجـه بـه دانـشهـای خـود یـا فراینـدهای فراشـناختی میتواند خوشبین یا بدبین باشد. به بیان دیگر، خوشبینی و بدبینی نوعی ارزیابی فرد از خـود و جهـان عینی است. از نظر ولز، این ارزیابیها تحت تأثیر فراشناختهای موجود در حافظه بلندمـدت قـرار دارد. این فراشناخت یک طرح پردازش را به راه میاندازد که در آن ارزیابیهای فرد از خود و دیگـران تحـت تأثیر قرار میگیرد (ولز، 2000، ص .(18
تبیین خوشبینی با رویکرد فراشناختی، با رویکردهای موجود در زمینه خـوشبینـی همـاهنگی دارد؛ زیرا شییر و کارور (1985) روی مفهوم انتظار تأکید کردند و سلیگمن و همکاران (1996) روی تبیـین و تفسیر تأکید کردند. فریرز و گیلهام (2006)، این دو رویکرد را ایـنگونـه تلفیـق کردنـد کـه تفسـیرها و تبیینهای خوشبینانه از رویدادها موجب شکلگیری انتظارات مثبت میگردنـد. امـا نظریـه فراشـناختی ولز و متیوس (1994)، تفسیرها و تبیینهای فرد تحت تأثیر فراشناختها قرار دارند. بنـابراین، مـیتـوان گفت: فراشناختهای مثبت، تبیینها و تفسیرهای خوشبینانه را در پـی دارد و تفسـیرهای خـوشبینانـه انتظارات مثبت نسبت به آینده ایجاد میکند.
نقش فرایندهای فراشناختی در شکلگیری و تداوم اضطراب پشتوانه مطالعاتی زیادی دارد. امـا ولـز، یک الگوی نظری فراشناختی در مورد اختلالات هیجانی و بخصوص اضـطراب تعمـیمیافتـه ارائـه داده است. وی معتقد است: اختلالات هیجانی از شناختهای منفی به وجود نمیآید. مثـل اینکـه فـرد فکـر کند: »من بیارزش هستم، دنیا جایی خطرناک است.« بلکه اختلالات از یک دانش پایه مجـزا بـه وجـود میآیند که ماهیت فراشناختی دارند و سیستم شناختی را کنترل میکنند. دانش فراشناختی مشتمل اسـت بر باورهای مثبت و منفی درباره تفکر (مثل اینکه، برخی افکار مضرند، توجـه بـه تهدیـدها مـرا از خطـر بازمیدارد، نگرانی به من کمک میکند تا آماده مقابله باشـم). در ایـن نظریـه، الگوهـای تفکـر ناسـازگار (مانند نگرانی و توجه به تهدیدها) از فعال شدن باورهای فراشناختی ناشی میشـوند. ایـن نظریـه، یـک الگوی شناختی را شناسایی کرده است که در تمام اختلالات فعال مـیشـود و در پیـدایش و بقـای آنهـا نقش دارند. این الگو »سندرم توجهی شناختی« نامیده میشود کـه مشـتمل اسـت بـر نگرانـی، نشـخوار
رابطه خوشبینی از دیدگاه اسلام با افکار اضطرابی و افکار فراشناختی نگرانی (فرانگرانی) 76
فکری، تمرکز توجه به منابع تهدیـد و بـهکـارگیری راهبردهـای مقابلـه ناکارآمـد .(Wells, 2006b, p. 180) براساس این مدل، اضطراب تعمیمیافته تنها پیامد بیمارگونه باورهای ناسازگارانه نیست، بلکه یـک شـیوه فعال ارزیابی و انتخاب راهبرد است که فراشناختها در آن نقش اساسی دارد. این مـدل از چنـد بخـش تشکیل شده است: ماشهچکان (رویداد بیرونی)، باورهای فراشـناختی مثبـت، نگرانـی نـوع 1، باورهـای فراشناختی منفی، نگرانی نوع 2 (فرانگرانی)، هیجان، کنترل فکر و رفتار. ماشهچکـان نگرانـی یـک فکـر مزاحم است که معمولاً یک رویداد بیرونی یا یک تصور درونی آن را فعال میسازد. پس از ماشهچکـان،
باورهای فراشناختی مثبت بهصورت یک راهبرد ظاهر میشوند. برای مثال، تصور میکنـد: »نگرانـی مـرا آماده مقابله میکند«، این باورها طبیعی هستند نه اختلالی، این پـردازشهـا نگرانـی نـوع 1 را بـهوجـود میآورد. این نوع نگرانی میتواند راهبردهای مقابلهای مؤثر را ایجاد نموده و علائم هیجانی اضـطراب را کاهش دهد. اما افراد دچار اختلال، باورهای فراشناختی منفی نیز دارند و تصور میکنند که »نگرانی آنـان را دیوانه میکند«، »نگرانی به آنان آسیب میزند« در این صورت، نگرانی نوع دوم (فرانگرانی) بـهوجـود می آید، اضطراب عمیق تر میگردد، پاسخهای هیجانی شدیدتر میشود. در ایـن شـرایط، رفتـار و کنتـرل فکر در تداوم مشکل دخیل هستند (ولز، 2000، ص .(180
به این ترتیب، ولـز نقـش باورهـای فراشـناختی را در پیـدایش و تـداوم اخـتلال اضـطرابی روشـن میسازد. امروزه تحقیقات زیادی در زمینه فراشناخت و اضطراب انجام می شود؛ ازجمله اینکـه توجـه و آگاهی در تأثیر تکنیکهای شناختی رفتاری در درمان اضطراب تعمیمیافته نقـش میـانجی ایفـا مـیکنـد؛ زیرا توجه و آگاهی پردازش فراشناختی خلق را فعـال مـیسـازد، تـأثیر باورهـای ناسـازگارانه بـر روی پردازش را کاهش میدهد، طرحهای فراشناختی برای مهار شناختها را تقویت میکند ( Wells, 2002, p. .(95 مطالعات متعددی در زمینه تأثیر در مان فراشناختی انجـام شـده اسـت. در یکـی از ایـن مطالعـات، بیماران که با استفاده از ملاکهای DSM IV دارای اختلال اضطراب فراگیر تشخیص داده شده بودنـد، بـا تکنیکهای فراشناختی مورد درمان قرار گرفتند. این افراد پـس از پایـان دوره و 6 مـاه و 12 مـاه بعـد از درمان نیز ارزیابی شدند، نتایج نشان داد که افراد از نظر نگرانی، اضطراب و افسردگی در حـد معنـاداری بهبود یافته بودند .(Wells & King, 2005, p. 206) تـأثیر دانـش فراشـناختی در پیـدایش و بقـای نشـانگان وسواس بیاختیاری مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که سه نوع دانش فراشناختی سـببشناسـی
و حفظ نشانگان نقش دارند: باورهایی مربوط به آمیختگی فکری، باورهایی مربوط به لزوم انجام آیینهـا
و باورهایی مربوط به اینکه آیینها میتوانند نشـانگان را متوقـف سـازند .(Myers & et all. 2009, p. 436)
86 ، سال ششم، شماره چهارم، زمستان 2931
برای آزمون فرضیه ولز، که نگرانی نوع 1 را از نگرانی نـوع 2 متمـایز مـیسـازد، مطالعـاتی انجـام شـده است. در یکی از مطالعات، نتایج نشان داد که اضطراب اختلالی بـا نگرانـی نـوع دوم رابطـه دارد و ایـن رابطه مستقل از ارتباط آن بـا رگـه اضـطرابی و نگرانـی نـوع اول اسـت .(Wells & Carter, 1999, p. 585) بررسی رابطه بین افکـار اضـطرابی و باورهـای فراشـناختی، نشـان داد کـه افکـار اضـطرابی (جسـمانی، اجتماعی و فرانگرانی) با باورهای فراشناختی در مورد غیرقابل کنترل بودن نگرانی رابطـه معنـادار دارنـد. همچنین بین افکار فرانگرانـی و باورهـای فراشـناختی غیرقابـل کنتـرل بـودن نگرانـی و بـین باورهـای فراشناختی پرهیز از نگرانی و فرانگرانی رابطه مثبت و معنـادار وجـود دارد. پـس، باورهـای فراشـناختی مثبت و منفی موجب تداوم نگرانی میشوند (بهرامی و رضوان، .(1386 در بررسـی رابطـه فراشـناخت، خوشبینی و اضطراب امتحان، یافتهها نشان داد که بـین فراشـناخت، خـوشبینـی، اضـطراب امتحـان و تنظیم هیجانی رابطه چندگانه وجود دارد. بین فراشناخت و اضطراب امتحـان، رابطـه منفـی وجـود دارد
(حیدری و دیگران، .(1389
رابطه خوشبینی و اضطراب در پژوهشهای دیگر نیز مـورد مطالعـه قـرار گرفتـه اسـت. تحقیقـات نشان میدهد که خوشبینی با اضطراب رابطه منفی دارد. افراد خوشبین در موقعیتهـای اضـطرابآور، از اضطراب کمتری رنج میبرند. برای مثال، مطالعه بر روی مـادرانی کـه فرزندانشـان بایـد مـورد عمـل جراحی نخاع قرار میگرفتند، نشان میدهد که سطوح اضطراب و نحوه مقابله با مشکل، در پیش و پـس از عمل جراحی، بهطور معناداری به خوشبینی مادران وابسته اسـت. مـادرانی کـه سـطوح خـوشبینـی بالاتری نشان دادند، اضطراب کمتری را تجربه میکردند. بخصـوص پـس از جراحـی میـزان اضـطراب مادران خوشبین بهطور معناداری کاهش یافت .(LaMontagne & et all, 2003, p. 112)
کلمات کلیدی :
»
نظر