ایران پروژه

فهرست مطالب

مقدمه 1

بخش اول : حجاب
فصل اول 6
1.تعریف حجاب 7
2.تاریخچه حجاب 7
3.حجاب چرا 7
فصل دوم : 11
1.عوامل حجاب 12
الف : صعود به مراتب معنوی 12
ب : حجاب مانع اختلاط بی‌شرط 12
ج : پوشش سالم برای حفظ زن 12
د : حجاب جایگاه زن و فرهنگ پرهیز 14
هـ: حجاب و نظربازی از نظر قرآن 15
فصل سوم : منافع حجاب 17
فصل چهارم : سوالاتی در مورد حدود پوشش 22

بخش دوم : بی‌حجابی
فصل اول :1- تعریف بی‌حجابی 27
2-تاریخچه حجابی 27
3-شروع پیدا شدن نقشه بی‌حجابی در کربلا 29
فصل دوم : انواع بی‌حجابیها 30
فصل سوم : عوامل بی‌حجابی 33
الف : بی‌بند و باری 34
ب : فساد 35
ج : جهل و ناآگاهی 39
د : علل سیاسی 40
هـ : مرز باریک بی‌حجابی و فساد 40
ی : فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی 40
و : طلاق 43
فصل چهارم : راه‌های مبارزه با عوامل بی‌حجابی 44
الف : تقویت ایمان و اعتقاد 45
ب : احیاء ارزشها و فرهنگ اصیل اسلامی 45
ج : شناساندن الگوهای والا 46
فصل پنجم : پیامدهای بی‌حجابی 48
الف : پیامدهای فرهنگی ، عقیدتی بی‌حجابی 49
ب : پیامدهای اجتماعی بی‌حجابی 49
ج : پیامدهای اقتصادی 49

بخش سوم : بدحجابی
فصل اول : تعریف حجاب 54
فصل دوم : منشاء حرکتهای بدحجابی 57
فصل سوم : انواع بدحجابیها 60
فصل چهارم : ریشه‌های بدحجابی 63
1-مدگرایی 64
2-بی‌بند و باری 64
3-آزادی زن در روابط اجتماعی 65
4-ممنوعیت سبب طغیان می‌شود 66
5-انگیزه جنسی 69
6-استفاده ناصحیح از پوشش 71
7-مورد توجه دیگران قرار گرفتن و جلب توجه کردن 72
8-عرضه و تقاضا 73
9-هوسرانی 74
10-کسب موقعیت 75
11-ضعف ایمان 75
12-دگرآزاری 76
13-اظهار غنای مالی 76
14-ملامت دیگران 77
15-تقلید 77
16-وبای اجتماعی 78
17-تشکیل مجامع و کانونهای بدحجابی 79
18-صید دلهای مردان 81
19-تعلیم و تربیت ناصحیح و نادرست 82
20-غرب‌زدگی 84
21-تهاجم فرهنگی دشمن 85
الف : گستره تهاجم فرهنگی 85
ب : انگیزه دشمن از تهاجم فرهنگی 85
ج : بهترین شگرد دشمنان مبارزه فرهنگی 87
د : ابزار تهاجم فرهنگی 88
هـ : تصور غلط از فرهنگ اسلامی 88
22-کمبود شخصیت 89
23-ارضاء تمایلات 92
24-حاکمیت فرهنگ غرب 92
25-استعمار و سوءاستفاده از بدحجابی 92
26-خودنمایی 93
فصل پنجم 95
1-عوامل بدحجابی 96
الف : عدم هماهنگی بین ارگانهای تبلیغی و فرهنگی 96
ب : تلاش تشکیلاتی احزاب و دسته جات وابسته ورشکستگان سیاسی 96
ج : گروهکهای منافقین 96
د : عقده حسارت و حس خودکم‌بینی 97
و : دگرگونی ارزشها 98
هـ : الگوهای ناهنجار 99
ی : خلاءهای درونی 100
2-انگیزه‌های بدحجابی 101
الف : انگیزه روانی و اجتماعی 101
ب : انگیزه اقتصادی 106
3-آفتهای بدحجابی 109
الف : پرهیز از چشم و هم‌چشمی در رقابتها 109
ب : خشم و تندخویی 109
فصل ششم : 112
1-راه‌های مبارزه با عوامل بدحجابی 113
2-برخورد با پدیده بدحجابی 116
الف : برخورد با پدیده بدحجابی شمشیری دولب 116
ب : تدبیر را جایگزین احساس کنیم 118
ج : تدوین قانون حجاب 20 خبر ، 2 تکذیب 122
د : شیوه برخورد با بدحجاب غیرمنطقی و منطقی 125
فصل هفتم : 1-پیامدهای بدحجابی 127
الف : پیامدهای بدحجابی 128
ب : پیامد اقتصادی ، فرهنگی 128
2-آثار بدحجابی 132
الف : جدایی و طلاق 132
ب : فساد اجتماعی 133
ج : سقوط شخصیت زده 133
د : تکذیب آیات الهی 133
و : احساس پوچی 134
هـ : ایجاد غفلت 134
ی : بدآموزی 135
نتیجه : 136
منابع و مآخذ 137

مقدمه

ریشه بیشتر انحرافات دینی و اخلاقی نسل جوان را در لابلای افکار و عقاید آنان باید جستجو کرد . فکر این نسل از نظر مذهبی آن چنان که باید راهنمایی نشده است و از این نظر فوق‌العاده نیازمند هستند و این راهنمایی باید با زبان و منطق همراه باشد .
چرا که هر کسی احساس می‌کند این نسل آنقدر ها هم لجوج نیست و آمادگی زیادی برای دریافت حقایق دارد و هدف از انتخاب این عنوان «‌ریشه‌های بدحجابی زنان » این است که احساس شد ، گذشته از انحرافات عملی فراوانی که در زمینه حجاب بوجود آمده این مسئله و سایر مسائل مربوط به زن ، وسیله‌ای شده در دست یک عده افراد ناپاک و مزدورصفت که از این طریق علیه دین مقدس اسلام جار و جنجال تبلیغاتی راه‌ بیندازند .
بدیهی است که با شرایط موجود این جوان از جنبه‌ مذهبی به قدر کافی راهنمایی نشده و این تبلیغات آثار شوم بر روحیه جوانان می‌گذارد . با بررسی این طرح امید است تأثیر فراوانی بر روی عقاید و افکار جوانان بگذارد و حتی بعضی از بانوان به اصطلاح متجدد عملاً در وضع خود تجدید نظر نمایند .
بدون شک پدیده « برهنگی » بیماری عصر ماست و دیر یا زود این پدیده بعنوان یک بیماری شناخته خواهد شد . فرضاً ما کورکورانه از غرب تقلید کنیم باید ببینیم که کار برهنگی در غرب به کجا رسیده و فریاد چه کسانی را بلند کرده است ، بعداً تقلید از غرب را ادامه بدهیم .
نامه چارلی چاپلین یکی از هنرپیشگان معروف جهان به دخترش پس از اینکه به دخترش اجازه می‌دهد فقط به خاطر هنر می‌توان لخت و عریان به روی صحنه رفت و تاکید می‌کند این لختی فقط روی صحنه و برای ضرورت هنر می‌باشد . می‌نویسد : برهنگی بیماری برهنگی عصر ماست ، اما به گمان من تن عریان تو باید از آن کسی باشد که روح عریانش را دوست داری ، بد نیست بدانی که دوران پوشیدگی تو را ده سال پیر نمی‌کند . بهر حال امیدوارم تو آخرین کسی باشی که از تبعه غریزه لختی بشوی »
لزوم پوشیدگی زن در برابر مرد بیگانه یکی از مسایل مهم اسلامی است و در قرآن کریم در سوره نور به آن اشاره شده و از مفاد آیات چنان فهمیده می‌شود که « هر مسلمان ، چه مرد و زن ، باید از چشم‌چرانی ، نظربازی اجتناب کند و مرد و زن باید پاکدامن باشند و زنان باید پوشش خود را بر دیگران آشکار نکنند و درصدد تحریک و جلب توجه مردان نباشند » .
پوشیدن زن خود را از مرد بیگانه و رعایت لزوم حریم میان مردان و زنان اجنبی و عدم جواز خلوت میان مرد و زن بیگانه بیان شده است .
با توجه به اینکه مردم کمتر به این موضوعات اهمیت می‌دهند ولی با معضلاتی که در جامعه با آن روبرو هستیم باید به دنبال کشف علت باشیم که چرا اینگونه مفاسد رخ می‌دهد و با بررسی و تحقیق می‌فهمیم که علتهای گوناگون در کار است که «‌ بدحجابی و بی‌حجابی » روحیه افراد تأثیر منفی و مخرب می‌گذارد .
با توجه به موانعی که در ادامه راه بود گاهی دچار تردید می‌شدم اما دریافتم که بخاطر تازگی موضوع ارزش تحقیق در این باره چند برابر است . چرا که به عوامل و ریشه‌های معضلات آگاهی می‌یابم و حداقل توان خویش را در رفع این معضلات می‌آزمایم .
این طرح در 3 بخش ارائه می‌شود که بخش اول در مورد حجاب بعنوان یک پوشش برای فرد می‌باشد تا جلو هر گونه فساد گرفته شود ،‌می‌باشد . این حجاب و پوشش ، از ابتدای اسلام بوده و برای سلامتی و حفظ خانواده ، بهداشت روانی در جامعه و پیشرفت علمی در ترقیات فکری و حفظ حریم زن و مرد و پیشرفت کارهای اقتصادی می‌باشد « چرا حجاب بعنوان یک پوشش است و از نظر اسلام تا چه حدی شخص باید رعایت حجاب نماید » .
جایگاه زن در جامعه کجاست و حجاب چقدر جلونظر بازی را می گیرد و حجاب چرا برای زن بعنوان یک الگو می باشد.
بخش دوم در مورد بی‌حجابی که نداشتن روسری و چادر و امثال آن است .
این بی‌حجابی در ایران از زمان رضاخان شروع شد ، بی‌حجابی که باعث بی‌بند و باری و فساد و طلاق و ترویج و فرهنگ برهنگی شد .
راه‌های مبارزه با عوامل بی‌حجابی و بدحجابی
تقویت ایمان و اعتقاد و احیاء ارزشهای اسلامی و شناسایی الگوهای والا و ... می‌باشد و پیامدهای بی‌حجابی که از نظر عقیدتی ، فرهنگی ، اجتماعی ، اقتصادی مورد تحقیق قرار گرفت .
بخش سوم در مورد بد‌حجابی که به پوشش غیر صحیح از چادر گفته می‌شود که باعث شده محیط زندگی اجتماعی را آنقدر ناامن سازد که به دختران ما تجاوز و زنان ما را اغفال می‌کنند با بررسی منشاء حرکتهای بدحجابی که اثرپذیری از تبلیغات کشورهای غربی و گرایش به اشراف نمایی با انواع بدحجابیها و برخی عقده‌ای می‌باشند و بدحجابی را برای گشودن عقده‌هایشان انتخاب کرده‌اند برخی بر اساس رفتارهای خانواده واطرافیان ، رفت و آمدها ، تبلیغات سوء . گرفتار بدحجابی شده اند و ریشه اصلی بدحجابی عبارتند از مدگرایی ، غریزه جنسی ، هوسرانی ، تقلید ، کمبود شخصیت غرب زدگی ، خودنمایی ، آزادی زن در روابط و ... و علتهای دیگری نیز هست که باعث بدحجابی شده است از قبیل: 1-عدم هماهنگی بین ارگانهای تبلیغی ، تشکیل احزاب و گروهکهای منافقین و ... و اینکه اشخاص چه انگیزه‌ای از استفاده ناصحیح از حجاب دارند و آفتهایی که این معضل را بر روی فرد و جامعه داشته و راه‌های مبارزه با عوامل و ریشه‌های بدحجابی بیان شده و نتیجه و تأثیری که بر روی افراد گذاشته مورد تحقیق قرار گرفت .
بخش اول : حجاب
فصل اول : تعریف حجاب ،‌تاریخچه حجاب ، حجاب چرا
فصل دوم : عوامل حجاب
فصل سوم : منافع حجاب
فصل چهارم : سوالاتی در مورد حدود پوشش حجاب

فصل اول :
1.تعریف حجاب
2.تاریخچه حجاب
3.حجاب چرا

1-تعریف حجاب
حجاب از نظر لغوی به معنای پوشش ، پرده ، حاجب ، روپوش ، چادر و روبند .
و آن پوششی حجاب نامیده می شود که از طریق پشت پرده واقع شدن صورت می‌گیرد و معنای دیگر : آن چه که با آن چیزی بپوشانند و چیزی که مانع بین دو چیز دیگر باشد و در اصطلاح اسلامی ، نوعی از پوشش است که در محیطی که نامحرم وجود دارد بدن را بپوشاند به جز بعضی از قسمتها .
2-تاریخچه حجاب
تاریخ تاریک است نمی توان در حقیقت مبداء و آغازی برای حجاب زن آن چنان که امروزه تصور می‌شود بدست آورد . زیرا همه ملل زنان خود را از حفظ طغیان شهوات مردان دیگر به صورتی پوشانده‌اند و تاریخ زن در جهان و مظهران در ملل که تمایل کیفیت پوشش زن در قدیم‌الایام است . تمام پدران زنان خود را از دید نامحرمان محجوب داشته‌اند تا موجب تهییج و تحریک شهوت نشود و این از غیرت و عصمت فطری مرد است . برخی دیگر هم مسئله حجاب را بر اساس فلسفه اقتصاد و مسایل اجتماعی و کسب و کار وجدانیات و نفسانیات نام برده‌اند باز هم خالی از قضاوت درباره شهوت‌انگیز بودن بی‌حجابی نبوده است .
حجاب چرا
1-حجاب باعث بقاء و سلامت حیات خانواده می‌باشد .
زنانی که خواهان حفظ عصمت خویش می‌باشند و از حریم حجاب بعنوان دژ امنیت زن پاسداری می‌کنند ، لازم و واجب است که بیش از همه طبقات اجتماعی با کسانی که با یکی از مقدس‌ترین ارزشهای اجتماعی زنان مبارزه می‌کنند و آرامش روانی و عرضی آنها را در جامعه به مخاطره می‌اندازند ، مقابله جدی و گسترده نمایند و به دیگر زنان بدحجاب که بدون توجه به حساسیت شدید روحی مردان نسبت به اندام زن ، از حجاب شرعی خود استفاده مناسب نمی‌کنند و با مردم کوچه و بازار برخوردی عادی و صمیمانه می‌نمایند ، بفهمانند که رعایت دقیق حجاب به مصلحت خود آنها و تک‌تک افراد جامعه است و مهم‌ترین عاملی است که می تواند سلامت زن را در جامعه و خانواده تامین نماید و راه نفوذ نظرهای پلید و مسموم بیگانگان را به حریم عفت آنان ببندد .
به شرط آنکه زنان محجوبه و صالحه خود نیز عملاً الگوی دیگران باشند و حجاب ظاهری خود را با عفت باطنی همراه سازند زیرا همانطوریکه حجاب کامل ظاهری ، امنیت خارجی زن و سلامت روانی مردان جامعه را تأمین می کند ، عفت باطن نیز تضمین کننده سلامت و امنیت حجاب ظاهری می‌باشد ؛ لذا همواره با رعایت شرایط باطنی حجاب باید از لباسهایی استفاده کرد که فاقد رنگهای پرزرق و برق و جالب توجه باشد .


چکیده
این پایان‌نامه پژوهشی است درباره بررسی ریشه‌های بدحجابی زنان می‌باشد .
علت انتخاب این موضوع : بدحجابی در جامعه ما مسئله‌ای مورد ابتلا و پدیده ای رنج‌آور و آزاردهنده است . زیرا جامعه ای که صدها هزار شهید در راه احیای ارزشهای اسلام داده است ، بدحجابی را دهن‌کجی به انقلاب و شهداء و خانواده‌های شهدا و همه مؤمنان تلقی می‌نماید و این امر ایجاب می کند که درباره این پدیده بحث ، تحقیقی بیشتری بعمل آید و یکی از میدانها و فرصتهای تحقیق همین پایان‌نامه نویسی است که باید از این فرصت استفاده بهینه به عمل آید .
موضوعاتی که در این تحقیق مورد بحث واقع شده :
1-اهمیت حجاب و نقش آن در پاک نگاه داشتن فضای جامعه و در حفظ آرامش اعصاب جوانان و جلوگیری از پراکندگی افکار و اندیشه‌های جوانان و در بهبود فعالیت‌های تولیدی و اقتصادی و خدماتی و تأثیر آن در پیشرفت جامعه .
2-زیانهای بدحجابی و بی‌حجابی و نقش آن در آلوده شدن فضای جامعه و متشنج شدن اعصاب و پراکندگی افکار جوانان و افت فعالیت های اقتصادی و خدماتی و اثر آن در عقب‌ماندگی جامعه و زیانهای دیگر .
3-بدحجابی شأن و منزلت و شخصیت خود آن زن بدحجاب را در معرض آسیب قرار می‌دهد و هر روزی مواجه با خطر ، مورد تعرض افراد هوسران و یا افراد تحریک شده می‌باشد .
4-شیوه برخورد منطقی و مفید و مؤثر با افراد بدحجاب به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته است .
5-در این تحقیق و در مورد رواج فساد و بی‌بندوباری و هرزگی در جامعه در نتیجه بدحجابیها بحث شده است .
6-در این نوشتار الگوهای عفاف و مخصوصاً برترین الگو برای جامعه نسوان که حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا سلام‌الله علیها است معرفی گردیده است .
7-به اهداف شوم و استعماری غرب از تهاجم فرهنگی و ترویج بدحجابی توسط ماهواره‌ها و اینترنت بین‌المللی و سی‌دی‌ها وغیره اشاره شده است تا هشداری باشد برای همه کسانیکه ودلسوز این ملت و مملکت و خواستارحفظ استقلال و طالب پیشرفت این کشور می‌باشند .
8-بررسی علل اساسی و ریشه‌های بدحجابی از حیث علل اجتماعی و روانشناسی واقتصادی و غیره انجام گرفته است.
بررسی واژه های کلیدی عنوان تحقیق : ریشه بدحجابی زنان
ریشه در لغت به معنای بیخ و بن و اصل است ، تارها و رشته‌های حاشیه پرده و چادر و امثال آنها در اصطلاح ، عبارت است از پایه و اساس و علتهای اصلی .
بد : از نظر لغوی به معنای زشت ، ناپسند ، نقیض خوب
و در اصطلاح : مطلوب نبودن و منطبق نبودن بر معیارها و موازین اسلامی و به تعبیر جدید : استاندار نبودن حجاب و رعایت نشدن حدود حجاب
حجاب در لغت به معنای حایل ، حد فاصل بین دو چیز ،‌مانع
و در اصطلاح فقه اسلام : نحوه پوشش ویژه که حدود آن در اسلام مشخص گردیده است .
زنان : جمع کلمه زن به معنای انسان مؤنث
بطور کلی عنوان تحقیق بیانگر و نشان‌دهنده این مطلب است که بدحجابی در جامعه اسلامی ریشه‌ها و علل اساسی دارد که این تحقیق درصدد تبیین و تشریح آنها است .
منابع و مآخذ
قرآن کریم
1.امام علی (ع) «نهج‌البلاغه» ، محمد دشتی ‎‏؛ قم ، انتشارات موسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین
2.انصاریان ، حسین ، «نظام خانواده در اسلام » قم ، انتشارات ام‌ابیها ، پاییز 1378.
3.امام علی (ع) ، «نهج‌البلاغه» ، سیدرضی، قم ، انتشارات مؤسسه فرهنگی امیرالمؤمنین
4.اشتهاری ، محمدمهدی «حجاب بیانگر شخصیت زن» قم ، انتشارات ناصر ، اول ، بهار 1375.
5.اشتهاری ، محمدمهدی « پوشش زن در اسلام » قم ، انتشارات ناصر ، اول ، بهار 1357.
6.امیر کوهی ، فیروزه ، « حقیقت و واقعیت زن در اسلام » تهران ، ستاد ناحیه مقاومت بسیج خواهران
7.اکبری ، محمدرضا ، « حجاب در عصر ما » تهران ، انتشارات پیام آزادی ، اول 1380 .
8.اکبری ، محمود ، « مروارید عفاف » قم ، انتشارات ظفر ، اول ، 1380.
9.اکبری ، حجه‌الاسلام محمدرضا ، « تحلیلی نو و عملی ازحجاب » قم ، انتشارات شهید فهمیدی، اول ، بهار 1380.
10.انصاری ، مهدی ، « استعمار فرهنگی و اسارت زن » قم ، انتشارات هادی ، اول ، 1380.
11.بانکی پورفرد ، حسین ، « آئینه زن » قم ، دفتر تحقیقات زنان طه ، اول ، پاییز 1381.
12.بهشتی ، احمد ، « حجاب زن در قرآن » تهران ، چاپ نشرتبلیغات اسلامی علامه طباطبایی .
13.پارسا ، طیبه ، «پوشش زن و گستر تاریخ » قم ، انتشارات احسنی الحدیث ، اول ، 1377.
14.جعفریان، رسول ، «رسائل حجابیه » قم ، دلیل ، اول 1380.
15.حاجیان حسین‌آبادی ، مظفر ، «پاسدار عفت » اصفهان ، همای رحمت ، اول ، 1379.
16.حجه‌الاسلام قربانی،« حجاب و آزادی » ، تهران ، سازمان تبلیغات اسلامی طباطبایی ، 1380.
17.حداد عادل ، غلامعلی ، « فرهنگی برهنگی ، برهنگی فرهنگی» تهران ، انتشارات اسلامی ، 1381.
18.خمینی ، روح‌ا... ، « چهل حدیث » ، تهران ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (قدس سره ) ، 1371 .
19.رزاقی ، احمد ، « عوامل فساد و بدحجابی و شیوه مبارزه با آن » تهران ، سپهر ، سازمان تبلیغات اسلامی ، اول ، بهار 1367
20.ری‌شهری ، محمدمهدی ، « میزان الحکم » قم ، مؤلف ، ناشر مکتب الاعلام اسلامی ، 1371 .
21.زواریان ، زهرا « رایحه نجات » تهران ، ارشاد اسلامی ، انتشارات مدرسه ، اول ، تابستان ، 1370.
22.شریعت موسوی ، مصطفی ، « درس حجاب از قرآن و حضرت زهرا » ، مشهد ، مؤلف ، اول 1377 .
23.شجاعی ، محمد ، « دروصدف » ، قم ، نشر محبی ، اول ، زمستان 1376.
24.عطایی ، مرتضی ، «داستانهای حجاب » تهران ، وقت ، نشر الف ، اول ، زمستان ، 1373 .
25-عمید ، حسن ، « فرهنگ لغت فارسی » تهران ، امیرکبیر ، اول ، 1367 .
26-عرفان ،‌حسن ، « آفتها و لطافتهای جنسی » ، قم ، نهضت ، دفتر نشر مصطفی ، اول ، زمستان 1373
27-فتاحی زاده ، فقیه ، « حجاب از دیدگاه قرآن و سنت » قم ، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی ، سوم ، زمستان 79.
28-مصباح یزدی ، محمدتقی ، « تهاجم فرهنگی » قم ، بهمن ،‌انتشارات مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی ، زمستان 78.
29.« حکایت کشف حجاب » تهران ، بهزاد ، مؤسسه فرهنگی قدر ولایت ، اول 1380
30.میرخلف ، علی ، « داستانهای از پوشش حجاب » ، قم ، مهدی یار ، اول و پاییز 1379
31-مجتهدی ، مهدی ، « رجال آذرباییجان در عصر مشروطیت » تهران ، نقش جهان ، اول ، 1327.
32-مطهری ، مرتضی ، « مسئله حجاب » ، قم ، انتشارات صدرا ، آرین ، اول ، 1357 .
33-مطهری ، مرتضی « مقدمه‌ای بر اخلاق جنسی در اسلام و غرب » ، قم ، انتشارات اسلامی ، اول ، 1360.
34-مهدوی زاده ، حسین ، « حجاب‌شناسی و چالشها و کاوشهای جدید » ، قم مرکز مدیریت علمیه ، اول ، زمستان 1381 .
35-معین ، محمد ، « فرهنگ فارسی » ، تهران ، چاپخانه سپهر ، هفتم ، 1364 .
36-نوبخت ، منیژه ، « علل و عوامل بدحجابی ، تهران » علامه طباطبایی ، اول ، 1380.
37-هاشمی رکاوندی ، سیدمجتبی ، روانکاوی زن ، قم ، شفق ، اول ، بهار 1371 .
38-هدایت‌خواه ، ستار ، « زیور عفاف » مشهد ، معاونت پرورشی ضریح آفتاب ، اول ، پاییز 1374.
1- روزنامه خراسان ، ش 15919 ، 26 مردادماه سال 1383 .
2-روزنامه صبح صادق ، ش 164 ، مردادماه سال 1383 .
1-رسانه‌های گروهی ، استفاده از سخنرانیهای اساتید دانشگاه بخصوص خانم دکتر عبدالباقی، روز دوشنبه 21/1/85.